Bijdrage en video van Frans Popma (The Blue Birds)
Bekijk de kermisvideo hier: https://www.facebook.com/watch/?v=238212040866674
Tot halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw bestond de Zandtemer cultuur uit een fraai kerkgebouw en ’t interieur mocht er ook wezen; ’n keuvelliedje getiteld ’’Sinte Maarten keuveltje met je rood rood reuveltje’’; ’n armetierige bibliotheek; de jaarlijkse uitvoering van de Zijper Fanfare in De Jonge Prins; uit minstens 65 jaar prachtig EMM-toneel en de kermisschlager ’’Zandtemer jongens vol van glorie laten de moed niet zakken’’. En in die tijd begonnen een vijftal jonge jongens uit ‘t Zand een beatgroep op te richten. Het Noordhollands Dagblad kopte in 1968 boven een artikel: ’’Vijf jongens, muzikale kennis en 12 mille’’.
In de gisting van de midjaren ’60 hoorden de jongelui de opwindende magie van de muziek uit die tijd, die een illusie van genot verschafte. Met name de Britse Rock had iets spontaans en avontuurlijks. De naïeve onschuld van die jaren verpakt in een muziek die een ongekende levensvreugde uitstraalde. De ommekeer van een tijdsbeeld voltrok zich. Een ware krachttoer tussen jongelui en ouders kon niet uitblijven.
De haren van de Hollandse jongens werden langer; de kleren kleurrijker én vooral strakker! Met name ’t jeansspul verkocht toen al goed en ook de kerkgang werd, onder protest van ouders, minder frequent bezocht. De muziek werd via de illegale zeezenders als Radio London, Radio Caroline en Radio Veronica tot ons gebracht en zorgde bij de toenmalige jeugd voor wonderbaarlijke granaatinslagen. Muzikale gangmakers waren de harde, duistere en zware geluiden van The Rolling Stones en ook hun tegenpool The Beatles vielen op met zachte en lichtvoetige songs. Ook Amerikaanse groepen als The Beach Boys en The Byrds vielen in de smaak bij de toenmalige generatie.
Tijdens de Zandtemer kermis van 1964 met de toen zo populaire kermisband ‘‘Het Atlas Kwartet‘‘ o.l.v. Iep van Bruggen uit ‘t Buurtje (Schagerbrug) met de beroemde drummer Huub Jansen, is onder het genot van een borrel het idee ontstaan ook een bandje te beginnen. Ze zagen de zaal swingen op meedeiners van de kermisband die via de radio al regelmatig waren te horen. Dat leek hen ook wel wat om bekend te zijn en de danszalen te vermaken. Op 15 augustus 1965 was het zover en werd ten huize van de familie Kapitein in de Irenestraat door Adam de Wit, Frans Popma, Pim Tuin, Johan Mak en Gerrit Kapitein ’’The Grave Stones’’ opgericht. In zwarte vestjes met achterop de bandnaam gekrijt zwierden de mannen twee maanden, later tijdens de Zandtemer kermis, stoutmoedig van balzaal naar balzaal zonder enige kennis van een muziekinstrument. De Zandtemer meisjes keken nogal verwonderlijk naar die jongens en vroegen hen lachend of ze een bandje hadden en sloegen verder geen acht meer op ze. Wacht maar af dachten de teleurgestelde Zandtemers, we zullen jullie nog wel eens wat laten horen. Gelukkig had de aankomende band voor het oude schoolhuis meer succes. De vrouw van de schiettent wilde wel even met hen op de foto. In de armen van Pim hadden ze dan toch hun eerste fan te pakken.
Na maanden hard te hebben geoefend, kwam op zaterdag 18 maart 1967 toch het debuut van dit eerste Zandtemer beatbandje. Niet onder de naam The Grave Stones maar als The Blue Birds. Dit optreden vond plaats in het jeugdhuis van de W.B.O. naast de voormalige r.k. lagere school, waar nu het winkelcentrum is. Na afloop van dit optreden werden ze dan toch met ovaties en bloemen beloond. Niet van de vrouw van de schiettent hoor, maar nu wel van hun eigen meisjes uit het dorp.
De Zandtemer kermis van 1965 is dan ook belangrijk geweest voor het ontstaan van The Blue Birds. Ik ben daarom nog weer eens teruggereden naar dat jaar. Met twee tophits en wat fotomateriaal kon ik mijn herinneringen weer ophalen en in dit clipje vastleggen. Ik heb dit aangevuld met historische kermisadvertenties en foto’s van de Zandtemer cafés van Toen.
Dat ik met de film bij de familie Burger ben gestart is geen toeval hoor. De Groteweg was eerder een deel van de Keinsmerweg maar werd door de aanleg van het Groot-Noordhollands kanaal tweeën gedeeld. De aangrenzende dorpsbewoners van het oostelijk deel bleven hun zandpad verder Weg naar de Keins noemen, maar de bewoners ten westen van het kanaal veranderde dit in Weg naar Callantsoog. Dit heeft niet al te lang geduurd en werd deze belangrijke melkweg van het dorp al snel veranderd in Groteweg. Het is ook de weg waaraan ik heb gewoond en in mijn jeugd zo vaak mijn opgevoerde brommertjes tot de Dijk van Burger heb uitgeprobeerd.
De Zandtemer kermis is uniek zegt swimjos en voormalig onderwijzer van de r.k. lagere school van ‘t Zand. Geen kermis kan hieraan tippen, ook niet onze Polderse. Het is altijd al een groot familiefeest geweest met ondersteuning van de nodige consumpties. Ook ‘s nachts na afloop wisten de uitgedoste feestvierders niet van ophouden en werden bij vele families tot vroeg in de morgenuurtjes uitsmijters gebakken. Met een kort nachtje en een stevig ontbijtje van moeder met dikbesmeerde spouwers met Nieuw Leven roomboter vertrok men daarna al weer snel naar het eerste deuntje. Onvergetelijk ook dat na de draverij het Noordhollands Koffiehuis traditioneel het middelpunt was voor een gokje. Aan diverse tafeltjes met een brandend kaarsje kon je berooid raken of wat extra (drank)centjes verdienen. Onder goedkeurende blikken van de sterkste man van Nederland Gerard du Prie en Dick Remelink op zijn sax was het daar gezelligheid puur op kermismaandag. En als je dan uit het toilet kwam en in de smalle gang links nog effe naar de keuken ging, kon je bij kok Gert Zwaan je weer aansterken met een mals gebakken biefstuk.
Iedereen die wil vieren is altijd welkom geweest op dit unieke Zandtemer dorpsfeest, maar als men daar voor rottigheid komt ben je niet gewenst en dan is het oprotte en wegweze. Ik eindig mijn clip daar ook mee omdat voor mij het zwaaien, zwieren, muziek en bieren meer kermis is dan rammen, beuken, steken en uitdagen. En zo moet het altijd blijven in het kanaaldorp, wat schrijf ik nou weer; het Blue Birds dorp bedoel ik!
Meer teksten en beelden op de Facebook-pagina van Frans Popma en The Blue Birds
