Een blik op het verleden door Frans Popma…
In ‘t Zand had je door de jaren heen altijd al veel opmerkelijke gebeurtenissen. Voorbeelden hiervan waren o.a. de ceremoniële priesterfeesten en de feestelijke dorpsjubileums. Ook waren er persoonlijke triomfen te vieren van (voormalige) dorpsbewoners, zoals een Nederlands kampioen autocrosser, een wereldkampioen wielrenner, een Nederlands kampioen schaatsen op natuurijs, een marathonschaatser die zo maar even iedereen naar huis reed, een Nederlands kampioene bridge, een internationaal bekende DJ, een uitvinder die landelijk bekend werd door een schoorsteen-rookverdrijver etc. etc. Daarnaast waren er ook een paar jonge broekkies die, zonder enige kennis van een muziekinstrument, zomaar even een bandje begonnen en een paar jaar later al op de televisie waren te bewonderen.
Een vooraanstaande boerenzoon die furore maakte met zijn Oldenburgers en overal werd uitgenodigd was Jan de Wit. Zelfs de beroemde Weense Rijschool en in Engeland zaten ze achter hem aan. Dat deerde hem niets, want hij bleef het liefste bij zijn ouders op de boerderij de Mosselwiel achteraan de Bosweg bij de stoere Anna Paulowna dijk. Wat Jan met zijn paarden kon was werkelijk onovertroffen. Hij liet zijn viervoeters op een ronde balk balanceren, zat ermee achter een keukentafeltje te ontbijten, ging er mee in bed of liet zijn ros over twee strak gespannen stalen kabels lopen. Ook reed hij met zijn temperamentvolle paarden de Spaanse pas, de Kruispolka, de Samba of de Swing. Hij presteerde het zelfs om zijn paard Silverking dood te laten liggen om er dan met fiets over te rijden.
Ik heb als kind het geluk gehad één van zijn veelgevraagde vrije dressuurshows op het voetbalveld in Oudesluis te mogen bijwonen. Zoiets had ik nog nooit gezien, zelfs niet in de Spanische Hofreitschule in Wenen, het summum van de paardenkunst, waar ik eens ben geweest. Wat deze Zandtemer met zijn paarden voor elkaar kon krijgen, was werkelijk uniek. Het was dan ook de liefde van de mens voor het dier en omgekeerd het onbeperkte vertrouwen dat de paarden in hun meester stelden. Kijk zelf maar eens naar het filmpje (waar hieronder naar gelikt wordt) wat dit eendrachtige koppel tijdens een oefenmiddag thuis op de boerderij aan de Bosweg liet zien.
Op 11 november 1959 kwam deze nationaal en internationaal bekende Zandtemer dresseur voor het eerst op de Nederlandse televisie bij de KRO. Het programma werd vanuit een overdekte manege in Den Haag live uitgezonden en door meer dan één miljoen kijkers gevolgd (de televisie was in die dagen in opkomst en nog niet in elke huiskamer aanwezig). Met zijn Oldenburgse boerenpaarden Irene, Silverking en Telleughe liet Jan een sterk staaltje van vrije dressuur zien waar menig paardenliefhebber op het puntje van zijn stoel ging zitten.
Jan de Wit (1920-2004) was getrouwd met Christina Agatha/Stien Gouwenberg (1930-1976). Grappig overigens dat Jan de Wit een oom was van onze eerste Blue Birds organist Pim Tuin.
